Trwają pracę nad zmianą prawa celnego w Unii Europejskiej w ramach tzw. reformy unii celnej. Polscy przedsiębiorcy są informowani o planowanych zmianach przez przedstawicieli organów celnych podczas webinarów oraz poprzez informacje umieszczane na stronie internetowej.
Jakich zmian w przepisach celnych możemy się spodziewać w zakresie procedur specjalnych?
W nowym Unijnym Kodeksie Celnym (UKC) katalog procedur specjalnych nie ulegnie zmianie. Procedury specjalne inne niż tranzyt to:
- składowanie (skład celny i wolny obszar celny),
- szczególne przeznaczenie (końcowe przeznaczenie i odprawa czasowa),
- przetwarzanie (uszlachetnianie czynne i uszlachetnianie bierne)
Na stosowanie procedur specjalnych innych niż tranzyt nadal będą wymagane pozwolenia wydawane przez organy celne. Każda administracja zaangażowana w realizację pozwolenia na procedurę specjalną będzie miała wgląd w całość operacji.
Doprecyzowane zostało pojęcie tzw. „innych opłat” – cło antydumpingowe, cło wyrównawcze, środki ochronne.
Kolejna zamiana w prawie celnym dotyczy ujednolicenia procedur wywozowych. Komisja Europejska proponuje, aby zgłoszenie do powrotnego wywozu zostało zlikwidowane jako odrębna od wywozu instytucja, jednak większość krajów w ramach konsultacji, wypowiedziała się niechętnie wobec tej zmiany.
W nowym UKC pojawia się kilka zmian w warunkach do udzielenia pozwolenia na procedury specjalne. Wnioski o pozwolenie mogą składać eksporterzy i importerzy. Importer został zdefiniowany jako osoba, która jest uprawniona do podjęcia decyzji o wprowadzeniu towarów z państwa trzeciego na obszar celny Unii i która podjęła taką decyzję. Państwa członkowskie chcą, aby o pozwolenie mógł wystąpić każdy dowolny podmiot, który ma siedzibę na terenie Unii.
Bez zmian pozostaje zasada, iż o procedury specjalne mogą się ubiegać podmioty posiadające siedzibę na obszarze celnym Unii. Komisja zaproponowała jedynie, aby wyjątki od tej zasady zostały przeniesione z rozporządzenia delegowanego do kodeksu.
Początkowo była propozycja zastąpienia statusu upoważnionego przedsiębiorcy AEO, statusem zaufanego przedsiębiorcy Trust and Check. Jednak na obecnym etapie prac, obie instytucje mają funkcjonować w prawie celnym.
Obecnie przedsiębiorca posiadający pozwolenie AEO może wystąpić o obniżenie kwoty referencyjnej do 0, czyli może być zwolniony ze składania zabezpieczenia, jednak mimo to musi uzyskać zabezpieczenie. Jak wiadomo jest to czaso- i pracochłonny proces. W projekcie nowego UKC zaufany przedsiębiorca Trust and Check nie musi posiadać zabezpieczenia, chyba, że organ celny uzna to za konieczne. Jest to niewątpliwie ułatwienie, ale u przedsiębiorców pojawia się obawa o uznaniowość tych decyzji. Trudno powiedzieć jak ostatecznie będzie to wyglądało.
Sprawdzeniem warunków ekonomicznych, czyli sprawdzeniem, czy pozwolenie nie będzie miało negatywnego wpływu na istotne interesy producentów unijnych będzie zajmować się odpowiednia komórka Urzędu Unii Europejskiej ds. celnych.
Wszystkie wydane pozwolenia z pewnością znajdą się w unijnym Central Data Hub (EUCDH).
W nowym UKC znajdzie się lista minimalnych wymaganych danych, które trzeba przekazywać przy objęciu towaru procedurami specjalnymi.
Każdy podmiot posiadający pozwolenie na procedurę specjalną na obowiązek prowadzenia ewidencji i okazania jej organowi celnemu do wglądu na żądanie. Jeszcze nie wiadomo dokładnie, jak dane będą przekazywane do EUCDH, jednak gdy to zostanie wdrożone organy będą miały ułatwiony dostęp do rejestrów.
Należy pamiętać, że prace nad zmianą prawa celnego wciąż trwają. Projekt nowego UKC jest konsultowany z krajami członkowskimi UE i niektóre z nich są mocno krytykowane przez wiele krajów, dlatego będą jeszcze podlegały zmianom.